Cá ngựa là gì? Công dụng, cách dùng và những lưu ý

Cá ngựa được mệnh danh là thần dược của biển cả với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu về các công dụng, cách dùng và những kiêng kỵ khi dùng vị thuốc này.

Cá ngựa là gì?

Cá ngựa có tên khoa học là Hippocampus sp, đân gian thường gọi là hải mã, hải long, thủy mã. Từ hàng ngàn năm nay, cá ngựa đã được dân gian truyền tai nhau nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.

Đặc điểm sinh học

Hải mã là một loại sinh vật độc đáo của biển cả. Sở dĩ được gọi như vậy là bởi diện mạo của chúng rất giống với con ngựa, mình dẹt, cổ cong dài cùng cái mõm và đuôi khác lạ.

Cá ngựa thường dài khoảng 15-20cm, đường kính thân khoảng 2-4cm và có rất nhiều gai nhọn

Mặc dù là cá có nhiều xương nhưng cá ngựa lại không hề có vảy. Thay vào đó là một lớp da mỏng bọc ngoài các đốt xương, xếp thành vòng tròn trong cơ thể nhờ đó mà chúng rất cứng.

Khác với các loài cá khác, loài hải mã này có kiểu bơi thẳng đứng, tốc độ bơi khá chậm nên chúng thường được tìm thấy khi đang nghỉ ngơi hoặc đang quấn quanh một vật thể khác.

Loài cá đặc biệt này còn có một chiếc cổ linh hoạt cùng một cái ngạnh giống như vương miện trên đầu, thường gọi là “mũ miện nhỏ”.

Ngoài ra chúng có một cái miệng thuôn dài để hút tất cả thức ăn và một đôi mắt có thể di chuyển độc lập giống với mắt của tắc kè hoa.

Một điểm đặc biệt kì lạ, khác với tất cả các sinh vật đó là ở loài cá này con đực sẽ là con thực hiện nhiệm vụ sinh sản. Vào mùa sinh sản, cá ngựa cái sẽ đẻ vào túi của con đực khoảng 1,500 quả trứng. Sau 9-45 ngày thì các con cá con sẽ ra đời và khoảng vài giờ hoặc vài ngày con đực lại có thể tiếp tục giao phối

Phân bố chủ yếu

Loại hải mã này được tìm thấy chủ yếu ở vùng nước nhiệt đới hoặc ôn đới trên khắp thế giới. Chúng thường ẩn náu trong các môi trường được che chở như thảm cỏ biển, các rạn san hô, rừng ngập mặn.

Phân loại

Dựa vào màu sắc và đặc điểm bên ngoài người ta chia cá ngựa thành 5 loại:

• Cá ngựa gai: Đây được xem là loài hải mã có giá trị cao về thẩm mỹ và khoa học. Đặc trưng nổi bật của loài này là những chiếc gai lớn trên đầu, toàn thân màu nâu nhạt, đỉnh của gai có nốt đen nhỏ. Loại cá này chủ yếu được tìm thấy ở các nước Châu Á như: Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc.
• Cá ngựa Indonesia: hay còn được gọi là cá ngựa chúa, chủ yếu được tìm thấy các bờ vinh và biển của indonesia. Loại cá này có kích thước khá lớn, chiều dài có thể lên tới 30cm. Chúng có 3 màu sắc chủ đạo là trắng, vàng nhạt và đen. Theo Đông y loài cá này được đánh giá rất cao với công dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lý nam.
• Cá ngựa xương: Là loại hải mã chủ yếu sống trong môi trường nước ngọt ở các nước Đông Nam Á. Toàn thân của loài hải mã này là các đốt xương sắc bén. Chúng cũng có công dụng tăng cường sinh lý cho nam giới rất tốt.
• Cá ngựa đen: Loại hà mã này có màu đen tuyền toàn thân, được tìm thấy chủ yếu ở khu vực biển Ấn Độ Dương hoặc một số tỉnh thành ở Bắc Trung Bộ Việt Nam.
• Cá ngựa trắng: Đây là loại hải mã lớn nhất trên thế giới tính đến thời điểm hiện tại. Độ dài thân của chúng có thể lên đến 30-35cm. Đặc trưng nổi bật của loài hải mã này là toàn thân được bao phủ bởi một màu trắng sữa tuyệt đẹp và các vi lấp lánh. Loại cá này được đánh giá rất cao về công dụng chữa bệnh, hiệu quả kinh tế và loại cá ngựa quý hiếm nhất.

Dựa vào trạng thái tồn tại người ta lại chia cá ngựa thành 2 loại:

• Cá ngựa tươi: Là loại cá còn sống chưa qua sơ chế, được nuôi hoặc đánh bắt gần bờ. Loại cá này khi ngâm rượu sẽ có mùi tanh, khó uống, nó chỉ thích hợp khi phối cùng thuốc Bắc trong các món ăn
• Cá ngựa khô: Là loại cá sau khi được đánh bát đã được sơ chế, sấy hoặc phơi khô. Khi phơi khô, hải mã thường bé lại, nhẹ đi đó là lí do loại khô luôn đắt hơn loại tươi.

Thu hoạch, sơ chế

Các loại cá ngựa đều có thể dùng để làm thuốc bổ. Thông thường người ta sẽ thu hoạch loại hải mã này vào mùa hạ hoặc mùa thu.

Sau khi thu hoạch về cá ngựa sẽ được lột bỏ lớp màng da bên ngoài và ruột bên trong. Sau đó được đem đi phơi hoặc sấy khô cho kiệt. Khi hải mã đã khô, người ta sẽ thuộc chúng lại theo từng cặp, mỗi cặp sẽ có một con cá đực và một con cá cái.

Tác dụng của cá ngựa

Cả y học hiện đại và y học cổ truyền đều đánh giá cao tác dụng của cá ngựa trong việc điều trị các bệnh liên quan.

Theo Đông y

Từ lâu, cá ngựa đã được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc chữa bệnh Đông Y.

Theo các chuyên gia Đông y, cá ngựa có vịt ngọt mặn, tính ấm, không độc có khả năng đi vào can thận. Do đó chúng sẽ có tác dụng tốt trong việc điều hòa khí huyết, chữa suy nhược thần kinh, cải thiện khả năng sinh lý cho nam giới, hỗ trợ điều trị các bệnh di tinh, cường dương,…

Theo Tây Y

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra trong cá ngựa có chứa rất nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe.

• Các enzyme giúp điều hòa và ổn định hoạt động của hệ thần kinh, tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Ngoài ra nó còn đóng vai trò là chất xúc tác quan trọng tạo nên oxytocin một loại hooc-môn chi phối tình dục ở não bộ, giúp kéo dài cuộc yêu, khắc phục tình trạng yếu sinh lý hiệu quả
• Các DHA trong loại hải mã này có tác dụng giúp tinh trùng của nam giới được sản xuất nhiều hơn.
• Hoạt chất peptid trong cá ngựa có khả năng kháng khuẩn, ngăn chặn các vi khuẩn, virus xâm nhập và gây bệnh cho cơ thể.
• Loài cá này cũng chứa một lượng protein dồi dào nhờ đó tăng khả năng chống oxy hóa, kéo dài thanh xuân và tuổi thọ.
• Ngoài ra, các gen của hải mã cũng có khả năng ngăn chặn các khối u bướu hình thành và phát triển hiệu quả

Cá ngựa trị được bệnh gì? Bài thuốc quý trị bệnh từ cá ngựa

Cá ngựa từ lâu đã được các chuyên gia đánh giá cao về khả năng trị các bệnh liên quan. Vậy, hãy cùng tìm hiểu xem đó những công dụng gì, chữa được bệnh nào?

Trị bệnh nổi hạch, u bướu tại vùng bụng

Nguyên liệu:

• 1 cặp hải mã khô
• 50g gạo tẻ

Cách thực hiện:

• Bước 1: Hải mã đem rửa thật sạch sau đó chặt thành các khúc nhỏ
• Bước 2: Cho hải mã cùng gạo vào nấu cháo
• Bước 3: Khi cháo chín thì nêm nếm cho vừa ăn. Người bệnh nên ăn khi cháo còn nóng để phát huy tốt nhất hiệu quả

Trị bệnh hen suyễn, thần kinh mệt mỏi

Nguyên liệu:

• Cá ngựa khô 1 cặp
• Nước lọc

Cách thực hiện:

• Bước 1: Cá ngựa khô sau khi sơ chế làm sạch thì nướng thơm hoặc sao vàng
• Bước 2: Nghiền cá ngựa thành bột mịn.
• Bước 3: Dùng 1 thìa cafe bột mịn trên hòa tan với nước ấm để dùng. Ngày dùng 1-2 lần để cơ thể bớt mệt mỏi, cải thiện triệu chứng ho hen hiệu quả

Chữa bệnh khò khè

Bài thuốc này từ lâu đã được các mẹ lưu truyền để chữa chứng khò khè, viêm phế quản cho bé.

Nguyên liệu:

• Cá ngựa 50g
• Đương quy 10g

Cách thực hiện

• Bước 1: Các nguyên liệu sau khi được làm sạch thì cho vào sắc với 500ml nước
• Bước 2: Khi nước sôi thì vặn nhỏ đun đến khi còn ¼ lượng nước thì tắt bếp
• Bước 3: Chắt lấy nước cho bé dùng, ngày chỉ dùng 1 lần.

Chữa viêm thận mãn tính

Nguyên liệu

• Cá ngựa: 1 con
• Bầu dục lợn: 1 quả

Cách thực hiện:

• Bước 1: Cá ngựa sau khi được rửa sạch thì cho lên chảo rang cho vàng và thơm rồi nghiền thành bột mịn.
• Bước 2: Bầu dục lơn đem bổ làm đôi, dùng muối và giấm để rửa sạch nhớt.
• Bước 3; Cho bột hải mã được được nghiền vào trong quả bầu dục rồi dùng chỉ buộc chặt lại
• Bước 4: Đem đi hấp cách thủy khoảng 20 phút rồi mang ra dùng ngày 1 lần. Thực hiện liên tiếp trong 15 ngày sẽ thấy hiệu quả

Phụ nữ hiếm muộn

Nguyên liệu:

• Bàn long: 30g
• Cá ngựa: 30g
• Cốt toái bổ: 20g
• Long nhãn: 20g
• Rượu nếp: 500ml

Cách thực hiện:

• Bước 1: Đem tất cả nguyên liệu trên đi rửa sạch chờ hết nước thì cho vào bình thủy tinh
• Bước 2: Đổ rượu vào ngâm cùng khoảng 7 ngày thì mang ra dùng. Mỗi ngày dùng khoảng 2-3 chén rượu nhỏ.

Điều trị liệt dương

Nguyên liệu:

• Long nhãn: 20g
• Cốt toái bổ: 20g
• Bàn long sâm: 30g
• Cá ngựa: 30g
• Rượu nếp: 1lít

Cách thực hiện:

• Bước 1: Các nguyên liệu làm sạch sau đó cho vào bình thủy tinh hoặc bình sứ
• Bước 2: Đổ ngập rượu vào bình để ngâm các nguyên liệu
• Bước 3: Đặt bình rượu ở nơi khô thoáng, cứ vài ba ngày thì ra lắc đều để các nguyên liệu ngâm rượu. Thời gian càng lâu thì càng có hiệu quả, còn nếu không sau 1 tuần là có thể sử dụng.
• Bước 4: Một ngày chỉ uống từ 20-40ml, chia làm 3 lần dùng.

Nam giới di tinh

Nguyên liệu:

• Cá ngựa: 1 cặp
• Dâm dương hoắc: 6g
• Đại hồi: 6g
• Khởi tử: 12g
• Cây kỷ tử: 10g
• Rượu nếp: 500ml

Cách thực hiện:

• Bước 1: Cho các nguyên liệu vào ngâm với rượu trong vòng 30 ngày
• Bước 2: Mỗi ngày dùng 1 chén nhỏ, không được lạm dụng vì có thể gây tác dụng phụ

Nam giới yếu sinh lý

Nguyên liệu

• 1 đôi cá ngựa
• Nấm hương
• Hành, gừng thái sợi
• 1 con gà
• 1 ít rượu nếp

Cách thực hiện

• Bước 1: Đem ngâm nấm với nước sôi cho nở ra.
• Bước 2: Luộc gà rồi gỡ hết xương
• Bước 3: Cho gà, cá ngựa, nấm hương, hành, gừng trong nồi đất, đổ thêm rượu rồi đem đi ninh khoảng 1 tiếng. Sau đó nên ăn khi nóng để cải thiện chuyện yêu cho nam giới

Những lưu ý khi dùng cá ngựa

Dù là món quà mà biển cả ban tặng với nhiều công dụng quý hiếm. Nhưng cá ngựa chỉ thích hợp dùng cho một số đối tượng với liều lượng nhất định. Vì vậy khi dùng loại hải mã này, để sớm đạt được công dụng như mong muốn người dùng cần lưu ý những vấn đề sau:

Đối tượng nên dùng:

Cá ngựa thích hợp dùng cho các đối tượng:

• Nam giới mắc chứng thận hư, thận yếu và các bệnh về sinh lý
• Người viêm phế quản, ho hen.
• Phụ nữ hiếm muộn, người bị lãnh cảm
• Người có cơ thể suy nhược, mệt mỏi, thiếu sức sống

Đối tượng nào không nên dùng cá ngựa

• Những người khí nóng, đang sốt, nhiệt miệng, khát nước, viêm xoang không nên dùng loại hải mã này. Vì chúng có tình ấm có thể khiến bệnh nặng hơn
• Tuyệt đối không dùng cá ngựa trong thời kỳ mang thai, có thể khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh.
• Ngoài ra người bị cảm cũng không nên dùng vì có thể khiến bệnh kéo dài, khó chữa.
• Tốt nhất khi sử dụng người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về cách sử dụng và liều dùng cụ thể để đảm bảo sức khỏe.

Cá ngựa giá bao nhiêu

Tùy vào từng loại hải mã mà sẽ có mức giá khác nhau.

• Đối với cá ngựa tươi thì giá giao động từ 140.000- 300.000đ/ 1 cặp tùy vào kích thước và màu sắc.
• Đối với cá ngựa khô thì giá giao động từ 250.000-450.000đ/ 1 cặp.

Mua cá ngựa ở đâu đảm bảo

Hiện trên thị trường có rất nhiều địa chỉ bán cá ngựa khác nhau. Vì thế, việc tìm một địa chỉ bán loại hải mã này không quá khó khăn. Tuy nhiên làm thế nào để chọn được nơi bán uy tín, chất lượng thì không phải ai cũng biết. Dưới đây là danh sách 5 địa chỉ bán cá ngựa chính hãng tại Hà Nội mà bạn có thể tham khảo

• VietFarm, số 48 Tố Hữu, Nam Từ Liêm, Hà Nội. SĐT: 096 171 6466.
• Onplaza Việt Pháp, số 76 đường Hai Bà Trưng, Hà Nội. SĐT: 02435668899.
• Shop Nông Sản Việt Nam, số 489 đường Hoàng Quốc Việt, Cầu giấy, Hà Nội. SĐT: 0943 262629.
• Thế giới thuốc Nam, số 48 ngách 176/68 đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội. SĐT: 0988 979 220.
• Thảo dược Ba Miền, số 68 ngõ 28 phố Đại Linh, Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội. SĐT: 0433680128

Cách phân biệt cá ngựa khô thật và giả

Dưới đây là một số mẹo nhỏ giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng nhận biết đâu là hải mã thật và đâu là hàng giả, hàng nhái:

Hải mã khô thật:

• Khi phơi khô chúng sẽ có màu hơi đen hoặc vàng. Bụng thon dẹp, khúc xương và gai trên thân rất rõ nét, đuôi cong hình móc câu.
• Cá vẫn còn mồm, mắt nguyên vẹn, có mùi tanh đặc trưng của cá.

Hải mã khô giả:

• Thường là những con cá làm bằng nhựa để lừa bịp khách hàng, khi đốt chúng sẽ có mùi nhựa cháy khét.
• Loại cá đã qua sử dụng thì mắt và mồm đã bị hỏng, biến dạng, đuôi thằng, không cong và mùi nồng của thuốc Bắc.
• Loại cá có màu vàng nhạt, bụng trương phình cũng là loại kém chất lượng do nhồi rau câu hoặc tiêm nước pha kim loại để tăng cân.

Cá ngựa tuy có rất nhiều công dụng với sức khỏe nhưng nếu không biết cách dùng và liều lượng phù hợp chúng có thể dẫn đến những tác dụng phụ. Vì vậy, bạn nên hỏi ý kiến các chuyên gia trước khi sử dụng loại cá này để được đảm bảo an toàn.