Sâm ngọc linh: Tác dụng, cách dùng, giá bán, nơi mua uy tín

Sâm Ngọc Linh là một thảo dược quý giúp bồi bổ sức khỏe, ổn định đường huyết, tăng cường sinh lý và phòng chống các bệnh về tim mạch. Dù có tác dụng tốt nhưng không phải ai cũng có thể dùng được loại thảo dược này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu công dụng, cách dùng và những kiêng kị của loại sâm này dưới đây.

Sâm Ngọc Linh có tên tiếng Anh là  Panax vietnamensis. Dân gian thường gọi dược liệu này với các tên gọi khác là Sâm Việt Nam, Sâm Khu Năm, sâm trúc, cây thuốc giấu, củ ngải rọm con.

Từ lâu, cây dược liệu này đã được xem là tiên dược có tác dụng tốt cho sức khỏe và có thể sử dụng trong điều trị nhiều loại bệnh.

Mô tả về Sâm Ngọc Linh

Dưới đây là một số đặc điểm sinh học của sâm Ngọc Linh nhằm giúp phân biệt loài sâm quý này với các thảo dược khác

Đặc điểm sinh thái

Cây thuốc này là một loại cây thân thảo, thẳng đứng, cao khoảng 40-100cm, màu lục hoặc hơi tím. Thân khá nhỏ, đường kính từ 4-8mm, thường lụn tài sau 1 năm tuy nhiên cũng có một số thân có thể tồn tại trong vài năm.

Thân rễ của Sâm Ngọc Linh có nhiều nhánh và củ, đường kính khoảng 1-2cm, mọc ngang trên hoặc dưới mặt đất.

Mọc trên đỉnh của thân là lá kép hình chân vịt mọc vòng với 3-5 nhánh lá. Đến độ 4-5 tuổi sâm sẽ có hoa hình tán đơn mọc ngay dưới các lá thẳng với thân. Mỗi tán hoa có từ 60-100 hoa màu vàng nhạt.

Quả của cây dược liệu này thường mọc ở tán lá, mỗi cây khoảng 10-30 quả. Sau khoảng 2 tháng chúng bắt đầu chuyển màu từ xanh sang xanh thẫm rồi vàng lục, khi chín thì chúng ngả màu đỏ cam kèm một chấm đen ở đỉnh quả.

Nơi phân bổ

Sâm Ngọc Linh thường mọc thành từng đám dưới các tán rừng, thích hợp với nhiệt độ ban ngày từ 20-25 độ C, ban đêm từ 15-18 độ C.

Loài cây này được tìm thấy nhiều nhất ở các tỉnh miền Trung Trung Bộ nước ta. Thông thường, loại sâm này thường mọc trên dãy núi cùng tên (Ngọc Linh) thuộc hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Ngoài ra trong thời gian gần đây loài cây này còn được tìm thấy ở đỉnh Ngọc Am tỉnh Quảng Nam, núi Ngọc Lum Heo thuộc huyện Phước Sơn.

Bộ phận làm dược liệu

Người ta chủ yếu lấy thân rễ và củ của Sâm Ngọc Linh để làm dược liệu chữa bệnh. Một số trường hợp có thể tận dụng cả lá hoặc rễ non. Nhưng theo các chuyên gia độ tuổi từ 7-8 là độ tuổi Sâm nhiều dược tính nhất.

Thu hái, sơ chế và bảo quản

Cách thu hái:

• Thông thường, người ta chỉ thường thu hoạch Sâm Ngọc Linh khi chúng được 3 năm tuổi.
  Người ta đợi từ cuối tháng 7 đến tháng 10 hàng năm cho cây Sâm Ngọc Linh ra quả chín mọng để thu hái quả và hạt sâm.
• Nhưng theo các chuyên gia, thời điểm thu hái tốt nhất là vào kì nghỉ đông khoảng tháng 11 hoặc 12. Là thời điểm dược tính của loài cây này được phát huy tốt nhất.

Cách sơ chế và bảo quản:

• Rễ cây sau khi thu hoạch sẽ được rửa sạch, phơi khô nhằm để được lâu mà vẫn giữ được nguyên dược tính.
• Sâm Ngọc Linh được bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát.

Thành phần hóa học

Theo tiến sĩ Nguyễn Bá Hoạt, cán bộ Viện dược liệu cho biết: “Trong Sâm Ngọc Linh có chứa rất nhiều các hoạt chất tốt cho sức khỏe. Bao gồm: 52 saponin, 14 acid béo, 17 axit amin, 20 chất khoáng vi lượng và 0,1% tinh dầu”.

Phân loại Sâm ngọc linh

Ở mỗi loại tiêu chí người ta sẽ có những cách phân loại Sâm Ngọc Linh khác nhau:

Phân biệt dựa theo nguồn gốc

• Sâm tự nhiên: Là loại sâm tự sinh sôi và phát triển trong điều kiện tự nhiên, không có sự can thiệp của con người. Vì vậy, chúng rất hiếm và giá trị rất cao.
• Sâm trồng: Là loại sâm được nhân giống rộng rãi và nuôi trồng nhân tạo nhằm mục đích kinh tế.

Phân biệt dựa theo trạng thái

• Sâm tươi: Là trạng thái sâm chưa qua sơ chế, còn nguyên vẹn cây, thường được bảo quản ở nhiệt độ thấp (trong ngăn mát tủ lạnh). Dạng Sâm này vẫn giữ được nguyên vẹn chất dinh dưỡng.
• Sâm khô: Là dạng đã được qua sơ chế làm sạch, phơi khô. Loại sâm này dễ bảo quản hơn và thời gian dùng được lâu hơi. Tuy nhiên chúng chỉ giữ được 95% chất dinh dưỡng.

Phân loại theo vùng miền

Ngoài ra người ta còn phân loại sâm theo vùng miền. Cụ thể:

• Sâm Ngọc Linh Kon Tum: chủ yếu phân bổ ở huyện Đăk Tô và huyện Tu Mơ Rông.
• Sâm Ngọc Linh Quảng Ngãi: Phân bố ở huyện Nam Trà My, núi Ngọc Lum Heo, và đỉnh Ngọc An thuộc Quảng Nam

Sâm ngọc linh có tác dụng gì?

Là một thảo dược quý và hiếm Sâm ngọc Linh lọt top “sâm đỉnh cao” cần được bảo tồn và phát triển bởi các tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe.

• Điều hòa hoạt động tim mạch: Các hoạt chất trong Sâm Ngọc Linh có khả năng giúp giảm lượng cholesterol trong máu, ổn định đường huyết, phòng chống các bệnh về tim mạch như: xơ vữa động lạnh, rối loạn nhịp tim. Loại sâm này cũng có tác dụng hỗ trợ và điều trị bệnh huyết áp thấp hiệu quả.
• Tăng cường sinh lý: Hoạt chất saponin của Sâm Ngọc Linh có tác dụng tăng cường testosterone cho nam giới, giảm rối loạn cương dương, chống suy nhược sinh dục, tăng cảm giác hưng phấn, từ đó cải thiện chất lượng đời sống tình dục. Không chỉ giúp tăng cường sinh lý chúng còn giúp cải thiện chất lượng tinh trùng hiệu quả.
• Tăng thể lực cho người ốm yếu: Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra loại sâm quý hiếm này có khả năng điều hòa hoạt động của não bộ, kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp hoạt động thể lực và trí lực nhạy bén hơn; giúp phục hồi và tăng số lượng hồng cầu, tiểu cầu; điều trị bệnh thiếu máu, suy tiểu cầu hiệu quả.
• Bồi bổ cơ thể, nâng cao sức đề kháng: Các acid amin, axit béo, các khoáng chất, nguyên tố vi lượng trong Sâm Ngọc Linh đều là những hoạt chất cần thiết giúp cơ thể khỏe khoắn, tăng cân hiệu quả. Loại sâm này còn giúp điều hòa hệ tiêu hóa, giúp người bệnh ăn ngon miệng, ngủ đủ giấc, tăng sức đề kháng hiệu quả.
• Giải tỏa lo âu, căng thẳng: Sử dụng Sâm Ngọc Linh sẽ giúp cơ thể bớt mệt mỏi, stress, lo âu nhất là những người thường phải làm việc căng thẳng.
• Các tác dụng khác: Ngoài những công dụng tuyệt vời trên, Sâm Ngọc Linh còn có những tác dụng giúp giảm đường huyết hiệu quả khi kết hợp với thuốc điều trị chuyên sâu; Tăng cường chức năng gan, thải độc gan, chống xơ gan hiệu quả; Có khả năng điều trị viêm họng hạt, giảm đau rát cổ họng, long đờm tốt; Hỗ trợ phòng ngừa và điều trị ung thư hiệu quả.

Sử dụng Sâm Ngọc Linh có tác dụng phụ không?

Cũng theo các nhà khoa học, Sâm Ngọc Linh là thảo dược tự nhiên, an toàn, lành tính, không có độc, rất tốt cho sức khỏe, hiện chưa phát hiện tác dụng phụ. Tuy nhiên việc lạm dụng quá liều cũng có thể dẫn đến một số hệ quả không tốt.

• Loại sâm này có tính hàn mạnh vì vậy nếu dùng quá liều có thể gây lạnh bụng dẫn đến tiêu chảy, chướng bụng.
• Ngoài ra việc quá lạm dụng quá liều còn có thể khiến hệ thần kinh hưng phấn quá mức dẫn đến tình trạng mất ngủ, mệt mỏi
• Vì vậy tốt nhất người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng sâm để bồi bổ sức khỏe.

Đối tượng nào không nên dùng?

Dù tốt cho sức khỏe thế nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng loại “thần dược này”. Dưới đây là một số nhóm đối tượng nên hạn chế sử dụng Sâm Ngọc Linh để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

• Không dùng cho phụ nữ có thai vì có thể làm tăng nội tiết tố ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
• Những người đau bụng thể hàn, tả như: đau bụng đi ngoài, đầy bụng,.. cũng không nên dùng để tránh làm tình trạng trở nên nặng nề hơn.
• Tuy tác dụng điều hòa hoạt động của tim mạch, ổn định huyết áp nhưng loài sâm này chỉ có tác dụng điều trị huyết áp thấp. Những người huyết áp cao tuyệt đối không nên dùng vì có thể khiến huyết áp tăng cao đột ngột, nguy hiểm đến tính mạng.
• Ngoài ra trẻ nhỏ cũng là đối tượng nên hạn chế sử dụng, trừ trẻ bị suy dinh dưỡng, còi cọc, kém ăn.

Cách dùng và bảo quản

Người ta thường dùng Sâm Ngọc Linh dưới dạng sắc thuốc hoặc dạng cao. Liều lượng được khuyên dùng tối đa mỗi ngày là 2-6gram.

• Đối với sâm tươi: Có thể ăn mỗi ngày một lát mỏng, ngậm tan hoặc nhai cả lát rồi uống nước đều được. Nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để sâm giữ được độ tươi.
• Đối với sâm khô: Cân đối ít đi 5 lần so với sâm tươi vì cứ 1kg sâm khô bằng 5kg sâm tươi. Nên bảo quản nơi khô thoáng tránh ẩm ướt ảnh hưởng đến dược tính của sâm.
• Đối với sâm ngâm rượu: Mỗi ngày chỉ được dùng từ 50-100ml. Bảo quản bình rượu ở nơi thoáng mát không được để nước hoặc bụi bẩn rơi vào.
• Đối với sâm ngâm mật ong: Mỗi ngày chỉ sử dụng 1-2 lát, không dùng quá nhiều.

Một số bài thuốc sử dụng Sâm Ngọc Linh

Tùy vào mục đích, thể trạng của từng người mà sẽ có những cách dùng Sâm Ngọc Linh khác nhau.

Ngậm Sâm Ngọc Linh

Đây là cách sử dụng Sâm Ngọc Linh đơn giản, dễ làm nhất. Bài thuốc này có tác dụng chữa các chứng mệt mỏi, kém ăn, các bệnh về đường hô hấp như: viêm phổi, hen suyễn, thở yếu,…

Nguyên liệu:

• 1 lát sâm ngọc linh

Cách thực hiện:

• Ngậm trực tiếp lát sâm ngọc linh trong miệng khoảng 10-15 phút để các hoạt chất tiết và thấm từ từ vào các tế bào, sau đó nhai rồi nuốt cả bã.

Ngâm mật ong

Phương pháp này thường mang lại hiệu quả cao trong việc bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể lực, kích thích hoạt động của não bộ và hệ thần kinh, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh về máu và ung thư hiệu quả.

Nguyên liệu:

• 1kg sâm
• Mật ong nguyên chất

Cách thực hiện:

• Bước 1: Đem củ sâm đi rửa thật sạch, chờ ráo nước thì thái thành lát mỏng
• Bước 2: Cho Sâm đã thái lát vào bình thủy tinh rồi cho mật ong vào ngâm khoảng 1 tháng. Trong quá trình ngâm thì đậy thật kín, nếu có bọt trắng thì vớt bỏ để tránh làm chua sâm.
• Bước 3: Mỗi ngày dùng thìa dung dịch trên. Người bệnh có thể ngậm trực tiếp hoặc pha nước ấm uống để giúp điều trị bệnh.

Lưu ý: Bài thuốc này sẽ phát huy tác dụng tốt nhất khi dùng vào buổi sáng sớm, lúc bụng còn đói. Khi đó cơ thể chưa phải hấp thụ các chất khác nên các mao mạch dễ dàng hấp thụ dưỡng chất quý giá từ sâm.

Sâm Ngọc Linh pha trà uống

Cách làm này khá đơn giản, hiệu quả cao mà lại thích hợp với cả sâm khô và sâm tươi.

Nguyên liệu:

• 3-5g nếu là sâm tươi.
• 1g nếu sâm khô

Cách thực hiện:

• Bước 1: Thái sâm thành các lát mỏng.
• Bước 2: Cho các lát sâm vào trong ấm pha cùng với nước sôi, để ngâm khoảng 10 phút là có thể dùng.
• Bước 3: Chắt lấy nước để uống liên tục trong ngày. Phần bã có thể dùng lại 3-4 lần đến khi thấy nước nhạt thì nhai và nuốt.

Lưu ý: Đối với người hay mất ngủ không nên dùng loại trà này vào buổi tối tránh làm hệ thần kinh bị hưng phấn gây khó ngủ.

Ngâm rượu

Bài thuốc này được các đấng mày râu rất ưa chuộng để bồi bổ sức khỏe và tăng cường khả năng sinh lý.

Nguyên liệu:

• Sâm ngọc linh
• Rượu trắng từ 50-70 độ

Cách thực hiện:

• Bước 1: Sâm để nguyên củ đem đi rửa thật sạch, sau đó cho vào bình thủy tinh
• Bước 2: Đổ rượu vào ngâm với Sâm theo tỉ lệ 1kg sâm thì 10 lít rượu.
• Bước 3: Ngâm hỗn hợp trên từ 3-4 tháng là có thể sử dụng. Mỗi ngày người bệnh nên dùng 1-2 chén nhỏ để giúp tăng cường sức khỏe.

Lưu ý: Bài thuốc này không áp dụng cho phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, người già, người bắc bệnh ung thư, huyết áp, tim mạch

Cách sử dụng sâm Ngọc Linh nấu cháo

Cách làm này không những giúp điều trị các bệnh mãn tính về đường tiêu hóa như: dạ dày. ruột,… mà còn giúp bổ sung dinh dưỡng, tăng cường sức khỏe cho người bệnh.

Nguyên liệu:

• 3g sâm thái lát
• Gạo trắng

Cách thực hiện:

• Bước 1: Đem sâm đi sắc với nước khoảng 30 phút.
• Bước 2: Cho gạo vào nấu tiếp thành cháo, nêm nếm vừa ăn thì tắt bếp. Người bệnh nên ăn khi cháo còn ấm để đạt hiệu quả tốt nhất.

 Hấp với trứng gà

Sự kết hợp của sâm với trứng gà sẽ giúp người bệnh ăn ngon miệng, bổ sung dưỡng chất, tăng sức đề kháng tốt.

Nguyên liệu:

• Trứng gà
• Bột sâm

Cách thực hiện:

• Bước 1: Trứng gà đem rửa sạch, đục một cái lỗ trên đầu.
• Bước 2: Cho bột sâm vào trong trứng gà thông qua cái lỗ trên đầu rồi lấy tăm nhỏ khuấy đều.
• Bước 3: Bịt kín cái lỗ trên quả trứng bằng một miếng vải rồi đem đi hấp chín. Ngày dùng 1 quả để cơ thể khỏe mạnh.

Những lưu ý khi dùng để đảm bảo hiệu quả

Để việc sử dụng Sâm Ngọc Linh đạt hiệu quả như mong muốn, trong quá trình sử dụng người tiêu dùng cần lưu ý những vấn đề sau:

• Hiện trên thị trường có rất nhiều cơ sở bán Sâm giả, ngâm hóa chất vì vậy cần thận trọng. Tốt nhất người bệnh nên mua sản phẩm trên tại các trung tâm Y học cổ truyền uy tín để đảm bảo nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng.
• Không nên quá lạm dụng, sử dụng theo liều lượng quy định của bác sĩ.
• Không sử dụng những dụng cụ kim loại để nấu sâm. Vì các ion kim loại trong dụng cụ có thể làm mất đi dược chất trong sâm.
• Trong và sau quá trình uống nước nhân sâm không được uống trà. Tốt nhất người bệnh nên dùng trà cách nước sâm từ 2-3 tiếng để tránh làm mất các dược tính của sâm.
• Khi sử dụng sâm không nên ăn hải sản, củ cải. Vì những đồ ăn này có thể làm vô hiệu hóa tác dụng của sâm.
• Trong quá trình điều trị bệnh nếu không thấy cải thiện người bệnh cần đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chỉ dẫn kịp thời.

Sâm Ngọc Linh giá bán thế nào?

Sâm Ngọc Linh là dược liệu quý nên có giá thành tương đối đắt. Thực tế khó có thể đưa ra mức giá cụ thể cho loại thảo dược này, bởi mỗi địa chỉ mỗi loại sâm sẽ có một mức giá khác nhau.

Giá của Sâm Ngọc Linh thường phụ thuộc vào các yếu tố:

• Sâm trồng hay sâm tự nhiên
• Độ tuổi của sâm
• Mức độ khan hiếm của thị trường

Hiện nay trên thị trường, giá của sâm ngọc linh giao động như sau:

• Đối với loại sâm tươi tự nhiên, giá bán khá cao từ 60-150 triệu/ kg thậm chí là hơn nữa tùy thuộc vào độ tuổi và hình dạng của sâm.
• Đối với loại sâm tươi nhân tạo thì giá sẽ mềm hơn chút khoảng từ khoảng 55-80 triệu đồng/ kg
• Đối sâm khô thì giá sẽ cao gấp 5 lần sâm tươi vì cứ 5kg sâm tươi người ta mới bào chế được 1kg sâm khô.

Nhìn chung giá của sâm sẽ giao động liên tục theo thời gian chứ không cố định. Tuy nhiên để đảm bảo mua được mặt hàng này chất lượng, đúng giá cả người dùng nên lựa chọn những địa chỉ uy tín, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Làm thế nào để phân biệt sâm thật và giả?

Hiện nay Sâm Ngọc Linh được bày bán la liệt trên thị trường, hàng thật, hàng giả lẫn lộn. Vì vậy, để đảm bảo cho sức khỏe bản thân và gia đình hãy bỏ túi một số mẹo phân biệt dưới đây.

• Quan sát bên ngoài: Vỏ ngoài của sâm thường mỏng và nhẵn, không xù xì, khi rửa sạch có màu nâu hoặc xanh xám. Sâm thật thường có nhiều mắt, các mắt lõm vào thân và xếp so le nhau.
• Sử dụng khứu giác: Sâm thật có mùi thơm nồng đặc trưng. Sâm giả thì không có mùi này
• Sử dụng vị giác: Khi nhai sâm thật thì người dùng sẽ thấy vị đắng, càng nhai thì càng thấy vị đắng nhạt dần và ngọt nhẹ ở hậu.Còn đối với hàng giả thì khi nhai sẽ thấy vị đắng, cứng, giòn và không có mùi thơm.

Mua Sâm Ngọc Linh ở đâu để đảm bảo tốt nhất?

Chỉ cần gõ: “Mua sâm Ngọc Linh ở đâu?” người dùng sẽ nhận được vô số kết quả tìm kiếm. Tuy nhiên để đảm bảo mua được sản phẩm chính hàng, tốt nhất bạn nên tìm mua loại sâm này ở một số địa chỉ sau:

• Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Vietfarm. Tại: số 48 đường Tố Hữu, Quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội. Với trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất đầy đủ, đảm bảo sâm Ngọc Linh được nuôi trồng tự nhiên, không có hóa chất, đảm bảo 100% dược tính tự nhiên, đạt tiêu chuẩn CO – CQ, xứng đáng là nơi “ chọn mặt gửi vàng” của người tiêu dùng.
• Công ty CP Thương Mại – Dược – Sâm Ngọc Linh Quảng Nam. Trụ sở chính: Số 222, đường Huỳnh Thúc Kháng, phường An Xuân, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Đây là công ty sản xuất và kinh doanh các mặt hàng về sâm Ngọc Linh chính hãng lớn nhất tại Quảng Nam.
• Công ty Cổ Phần Sâm Ngọc Linh Tu Mơ Rông Kon Tum. Trụ sở: Số 32 Hùng Vương thuộc Thị trấn Đắk Tô, Huyện Đăk Tô, Tỉnh Kon Tum. Đây cũng là một địa chỉ uy tín mà người tiêu dùng có thể an tâm, lựa chọn. Nơi đây là nơi nuôi trồng và cung cấp các sản phẩm về Sâm Ngọc Linh chất lượng, an toàn, giá cả tốt nhất.

Ngoài ra người dùng có thể tham khảo và lựa chọn mua tại các cửa hàng, showroom chính hãng dưới đây:

• Showroom Sâm Ngọc Linh K5 ở Hà Nội. Địa chỉ: Số 216, đường Trần Quang Khải, phố Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội
• Showroom Sâm Ngọc Linh K5 ở Hồ Chí Minh. Địa chỉ: số 22, đường Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Đa Kao, Quận 1, Hồ Chí Minh
• Cửa hàng sâm Ngọc Linh ở Hà Nội. Địa chỉ: Số 15 ngõ 151B/1 phố Thái Hà mới, Q. Đống Đa, TP. Hà Nội
• Cửa hàng sâm Ngọc Linh ở Đà Nẵng. Địa chỉ: 22 Lê Đình Dương, Phường Phước Ninh, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng.

Tùy vào cơ địa của mỗi người mà cách dùng, liều lượng sử dụng Sâm Ngọc Linh sẽ khác nhau. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng loại sâm này bồi bổ sức khỏe hoặc điều trị bệnh.